Ο Nixon στην Κίνα

«…H πανoυργία της Λογικής θεωρείται ότι ευθύνεται για το φαινόμενο εκείνων των ηγετών που εφαρμόζουν εν τέλει μία πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με τις πραγματικές επιθυμίες και τις διακηρυγμένες προθέσεις τους. Ένας εντυπωσιακός αριθμός σημαντικών πολιτικών αποφάσεων στην εποχή μας μπορούν να περιγραφούν ως αποφάσεις ηγετών που πρόδωσαν τους εκλογείς τους αλλά και το προσωπικό τους πολιτικό παρελθόν.

Το ελληνικό σπήλαιο

Συχνά φαίνεται ότι ως άτομα, αλλά και συλλογικά ως κοινωνίες, υποφέρουμε από το φαινόμενο της γνωστικής ασυμφωνίας (cognitive dissonance), το οποίο και εμφανίζεται όταν νεοπροσλαμβανόμενες πληροφορίες θέτουν σε αμφισβήτηση τις μέχρι πρότινος απόψεις, ιδέες, πεποιθήσεις, αξίες ή τα συναισθήματά μας, εν τέλει δε το οικοδόμημα που στηρίζει τη στάση μας απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο και τα πράγματα.

Ο ομφαλός της γης

Η αυτοαναφορικότητα είναι δυστυχώς μία σοβαρή, διαχρονική παθογένεια της χώρας. Ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας έχει διαχρονικά την πεποίθηση ότι είμαστε ο περιούσιος λαός, το κέντρο της γης· ότι οι υπόλοιποι λαοί είτε μας χρωστούν είτε εξυφαίνουν διαρκώς συνωμοσίες σε βάρος μας.
Στις ημέρες μας, η πεποίθηση αυτή ανάγεται κυρίως στο γεγονός ότι ο μέσος συμπολίτης μας πάσχει από ένα σοβαρό πληροφοριακό έλλειμμα,

Η σαρία και ο δυτικός άνθρωπος

Και ενώ το Ισλαμικό Κράτος επιβάλλει τη σαρία στις περιοχές που καταλαμβάνει, η χώρα μας παραμένει το μοναδικό μάλλον ευρωπαϊκό κράτος που ανέχεται την εφαρμογή της σαρίας εντός της επικράτειάς του και συνακόλουθα την καταπίεση που αυτή συνεπάγεται ιδίως για τις γυναίκες μουσουλμανικού θρησκεύματος. Η ανοχή αυτή ισχύει αποκλειστικά και μόνον για την περιοχή της Δυτικής Θράκης. [αναδημοσίευση από τον Books’ Journal 37, Σεπτέμβριος 2014).

Το μονοπάτι της ερήμου

Η πόλη Ρακκά της βόρειας Συρίας είναι μία από τις πόλεις που ελέγχει η οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε», η περίφημη ISIS. Η οργάνωση έχει επιβάλει εδώ και καιρό ένα καθεστώς τρόμου στην πόλη, όπου ένοπλες ισλαμικές «πολιτοφυλακές» περιπολούν, θεωρώντας χρέος τους να εφαρμόσουν άτεγκτα τον ιερό ισλαμικό νόμο, τη σαρία.

Ο Θουκυδίδης στη Ρουάντα

Ο Θουκυδίδης απέφευγε να εξωραΐζει τα πράγματα: ο πόλεμος, έλεγε, είναι ένας βίαιος διδάσκαλος, ο οποίος μεταβάλλει τη συμπεριφορά των ανθρώπων και φέρνει στην επιφάνεια ένστικτα και διαθέσεις που εν καιρώ ειρήνης μένουν καλά κρυμμένα κάτω από τις ανέσεις του καθ’ ημέραν βίου (βλ. ιδίως Ιστ. ΙΙΙ 82, 2). Κατά τον κλασικό φιλόλογο Χανς Πέτερ Σταλ, μέσα από το έργο του μεγάλου ιστορικού αποκαλύπτεται η βία σαν μία διαρκώς παρούσα δυνατότητα της ανθρώπινης φύσεως

Η πυριτιδαποθήκη των «κόκκινων» δανείων

Ο τραπεζικός δανεισμός βαρύνει περίπου τον μισό εργαζόμενο πληθυσμό της Ελλάδoς. Σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις, τα μη εξυπηρετούμενα τραπεζικά δάνεια –τα επονομαζόμενα και «κόκκινα»– ανέρχονται αυτή τη στιγμή στο 35%, ήτοι σε 75 δισ. ευρώ (σχετ. «Καθημερινή», 22.1.14 και 2.3.14). Οι προβολές δείχνουν ότι μέχρι τα τέλη του 2014 ενδεχομένως θα ξεπεράσουν τα 85 δισ. ευρώ (40% του συνόλου των δανείων), ενώ από το μέσον περίπου του 2015 αναμένεται μία σταδιακή αποκλιμάκωση.

Πολιτικός Υδράργυρος

Πολύ συχνά τον τελευταίο καιρό ακούμε στη χώρα μας ότι «το πολιτικό θερμόμετρο έχει πλέον σπάσει», προφανώς λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που έχουν αναπτυχθεί στην πολιτική αλλά και την κοινωνία. Τι σημαίνει όμως πραγματικά η φράση αυτή;
Όταν ήμασταν παιδιά, όλοι σχεδόν σπάσαμε κάποια στιγμή ένα θερμόμετρο και θυμούμαστε τους γονείς μας να μαζεύουν προσεκτικά με ένα χαρτάκι όλες αυτές τις μικρές σταγόνες υδραργύρου σε όλο και μεγαλύτερες και τελικά σε μία ενιαία, μεγάλη σταγόνα, από την οποία δεν έλειπε κανένα σταγονίδιο από τον υδράργυρο του θερμομέτρου.

Για την δημοκρατία στην μεταδημοκρατική εποχή

Ο Jürgen Habermas, διανύοντας πλέον την ένατη δεκαετία της ζωής του, παραμένει ένας πεπεισμένος δημοκράτης, ένα πνεύμα ζωντανό και ανήσυχο που αναζητεί διαρκώς νέες λύσεις και διεξόδους. Ιδίως σε σχέση με την παγκοσμιοποίηση, ο δημόσιος λόγος του δεν παρασύρεται σε εύκολες και ανέξοδες καταγγελίες, αντιθέτως παραμένει εποικοδομητικός και ουσιαστικός. Στην παγκοσμιοποίηση βλέπει την ευκαιρία για μία στενότερη διεθνή συνεργασία μεταξύ λαών και πολιτών, και όχι την απόλυτη κατάρα

Μας νοιάζουν οι επόμενες γενιές;

Η βαθιά κρίση που διέρχεται η χώρα φέρνει στην επιφάνεια πληθώρα διαχρονικών παθογενειών, όχι μόνον του πολιτικού μας συστήματος αλλά και της κοινωνίας μας. Μιας κοινωνίας, που συχνά δυσκολεύεται να δει, με παρρησία και διάθεση αυτοκριτική, τις παραλείψεις της ιδίως στο επίπεδο της πολιτικής ηθικής, των βασικών καθηκόντων που έχουμε όλοι, ως πολίτες, έναντι της κοινωνίας και των συμπολιτών μας.