Ο τίτλος του παρόντος άρθρου δεν παραπέμπει μόνο στην κρίσιμη απόφαση που εκδόθηκε μόλις πρόσφατα από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, την Trump v. United States (1.7.24). Υποδηλώνει, ταυτόχρονα, και την επίθεση που δέχεται τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια από τον Ντόναλντ Τραμπ και τους συνοδοιπόρους του η αμερικανική δημοκρατία. Οι διάδικοι, τόσο στην απόφαση που θα εξετάσουμε στη συνέχεια όσο και στο μεγάλο δικαστήριο της Iστορίας, είναι ο Τραμπ και οι ΗΠΑ και ευρύτερα, στο πρόσωπο των τελευταίων, το μοντέλο της ίδιας της δυτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας, όπως το γνωρίσαμε μεταπολεμικά – με τα πολλά πλεονεκτήματα, αλλά και τα ελαττώματά του…
Ο Ιωάννης Καράκωστας υπήρξε πνεύμα πρωτοποριακό, προοδευτικό και επίμονο. Ένας ιδιαίτερα αγαπητός ακαδημαϊκός δάσκαλος. Ένας επιστήμονας με ανησυχίες, που άνοιξε τον δρόμο για την καλλιέργεια και τη διδασκαλία καινοτόμων επιστημονικών αντικειμένων, όπως το Δίκαιο Προστασίας του Περιβάλλοντος, της Προσωπικότητας και του Καταναλωτή. Πάνω απ’ όλα, όμως, υπήρξε ένας γλυκύτατος και βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος, με μεγάλη αγάπη και αφοσίωση για το πανεπιστήμιο και τους φοιτητές. Ανήκε σε εκείνη τη γενιά των καθηγητών της Σχολής μας που στήριξαν και αγκάλιασαν με θέρμη εμάς, τη νεώτερη γενιά των διδασκόντων, μας προσέφεραν απλόχερα τη στήριξή τους στα πρώτα μας ακαδημαϊκά βήματα…
Οι συνθήκες είναι, λίγο-πολύ, γνωστές σε όλους: Το κυκλοφοριακό στην πρωτεύουσα έχει επιδεινωθεί εκ νέου τα τελευταία χρόνια, με κρίσιμους κόμβους να περιμένουν, μοιρολατρικά μάλλον, μία κάποια λύση. Η οικιστική ανάπτυξη της χώρας, συνολικά αλλά και κατά τόπους, είναι συχνά άναρχη, μη ακολουθώντας κάποιο σχέδιο ή κανόνες. Στα νησιά ο υπερτουρισμός και η επεκτεινόμενη δόμηση υπερβαίνουν αντοχές δικτύων και υποδομών (διαχείρισης απορριμμάτων, ύδρευσης κ.λπ.). Αρκετά χωριά στην επικράτεια, ιδίως ορεινά, ερημώνουν, ενώ οι τοπικοί δρόμοι και τα δίκτυα έχουν να συντηρηθούν χρόνια. Το σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως δυστυχώς κατέδειξε και η τραγωδία των Τεμπών, παραμένει καχεκτικό και επικίνδυνο (υπάρχουν μπάρες σε διαβάσεις που ακόμη ανεβοκατεβαίνουν χειροκίνητα), ενώ η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης που επιφυλάχθηκε στους σιδηροδρόμους είναι πενιχρή – παρά τις περί του αντιθέτου πρωθυπουργικές διακηρύξεις. Για την εικόνα που παρουσιάζει πλήθος δημοσίων υπηρεσιών δεν χρειάζεται να πει κανείς πολλά. Αυτά είναι μόνον κάποια ενδεικτικά παραδείγματα σοβαρής υστέρησης της χώραςꞏ ο κατάλογος είναι, δυστυχώς, μακρύς…
Ασφαλώς και η πάταξη της εγκληματικότητας και ιδίως ορισμένων ιδιαίτερα ειδεχθών μορφών εγκλήματος αποτελεί προτεραιότητα σε μία συντεταγμένη Πολιτεία. Συγχρόνως, όμως, η Πολιτεία, κατά την πάταξη του εγκλήματος, οφείλει να ακολουθεί, τόσο σε διαδικαστικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο, τους κανόνες του Συντάγματος, όπως και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η τήρηση του Συντάγματος και των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας δεν συνιστά τάχα κάποιον «δικαιωματισμό της ατιμωρησίας», αλλά αδιαπραγμάτευτη συνθήκη ενός σύγχρονου κράτους δικαίου…
Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2023 προέκυψε στη χώρα μία έντονη ασυμμετρία δυνάμεων σε πολιτικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο. Η ΝΔ κατέστη κυρίαρχο κυβερνών κόμμα, χωρίς να υφίσταται απέναντί της μία εναλλακτική δύναμη διακυβέρνησης. Μόλις όμως έναν χρόνο μετά, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δείχνει μία σαφή αποδοκιμασία των πολιτών προς την κυβέρνηση…
Όταν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέλαβε καθήκοντα το 2019, έθεσε τις ακόλουθες έξι προτεραιότητες για την πενταετή θητεία της: (α) την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την προστασία του περιβάλλοντος· (β) την προετοιμασία της ΕΕ για την ψηφιακή εποχή· (γ) τη διαμόρφωση ενός πιο ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος· (δ) μία ισχυρότερη ΕΕ σε διεθνές επίπεδο· (ε) την προώθηση ενός (αμφιλεγόμενου) «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής»· και (στ) την ισχυροποίηση της δημοκρατίας και την καταπολέμηση της διαδικτυακής παραπληροφόρησης…
Στη χώρα μας, δυστυχώς συχνά η εκδίκαση υποθέσεων που παρουσιάζουν έντονο δημόσιο ή κοινωνικό ενδιαφέρον καθυστερεί σημαντικά να ολοκληρωθεί, τουλάχιστον μέχρι να εκδοθεί απόφαση σε δεύτερο βαθμό. Οι υποθέσεις αυτές θέτουν υψηλές λειτουργικές και θεσμικές απαιτήσεις (μεγάλος αριθμός κατηγορουμένων και μαρτύρων, εμπλοκή πολιτικών προσώπων, κ.λπ.), οι οποίες δοκιμάζουν το σύστημα απονομής Δικαιοσύνης. Τα σχετικά παραδείγματα είναι πολλά…
Ήταν Μάρτιος του 2021, όταν σε μία μάλλον ανύποπτη χρονική στιγμή και σε ένα (άσχετο) κατεπείγον νομοσχέδιο (για τις συνέπειες της πανδημίας κ.λπ.) εισήχθη μία εκπρόθεσμη τροπολογία για τον πλήρη αποκλεισμό της δυνατότητας ενημέρωσης του προσώπου που είχε τεθεί υπό παρακολούθηση για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η τροπολογία ενσωματώθηκε στο άρ. 87 του ν. 4790/2021, με την απαγόρευση ενημέρωσης να καταλαμβάνει και άρσεις του απορρήτου που είχαν λάβει χώρα έως τη δημοσίευση του νόμου. Τότε, αντέδρασαν δημοσίως και με παρρησία τρία μέλη της ΑΔΑΕ, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρός της Χρ.Ράμμος…
Τις τελευταίες ημέρες συζητούνται δημοσίως διάφορα σενάρια που αφορούν στην τύχη των βουλευτικών εδρών του κόμματος «Σπαρτιάτες» σε περίπτωση ακύρωσης της εκλογής των 12 βουλευτών τους από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ – άρ. 58, 100 Συντ.). Μεταξύ άλλων, υποστηρίζεται το ενδεχόμενο κατανομής των 12 εδρών στα υπόλοιπα κόμματα της σημερινής Βουλής ανάλογα με τη δύναμη τους. Τα κόμματα που ενδέχεται να λάβουν τον απρόσμενο μποναμά, σε μία επιπλέον δικαστική κατανομή των εδρών, φαίνεται να ευαρεστούνται ιδιαιτέρως. Θεωρώ, ωστόσο, ότι μία τέτοια εξέλιξη θα αντιστρατευόταν τη δημοκρατική αρχή και τη λαϊκή κυριαρχία. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά…
Η εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη κλονίζεται ιδίως όταν αυτή βραδυπορεί ή όταν τίθεται εν αμφιβόλω η ανεξαρτησία της. Αν φθάσει δε να κλονιστεί σοβαρά η εμπιστοσύνη αυτή, τότε κινδυνεύει ακόμη και η ίδια η κοινωνική ειρήνη. Ας δούμε, όμως, πώς έχει η κατάσταση στη χώρα μας:
