Το πρόσφατο κυβερνητικό μέτρο της επιβολής χρηματικού προστίμου σε όσους συμπολίτες μας άνω των 60 ετών επιλέξουν να παραμείνουν ανεμβολίαστοι δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία. Στην πραγματικότητα, η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού έχει ήδη επιβληθεί σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού, με διάφορους έμμεσους τρόπους, όπως λ.χ. ο αποκλεισμός των ανεμβολίαστων από συγκεκριμένες δραστηριότητες ή η υποχρέωσή τους να υποβάλλονται συχνά σε τεστ κορωνοϊού προκειμένου να συμμετάσχουν σε άλλες. Επιπλέον, ως γνωστόν, υποχρεωτικός (κατ’ άμεσο τρόπο) έχει καταστεί ο εμβολιασμός για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων, όπως το υγειονομικό προσωπικό – για άλλες η κυβέρνηση στη χώρα μας δυστυχώς ακόμη διστάζει.
Τις τελευταίες εβδομάδες η κατάσταση της πανδημίας στη χώρα μας παρουσιάζει δραματική επιδείνωση. Το βλέπουμε κάθε απόγευμα να αποτυπώνεται στην αμείλικτη στατιστική των θανάτων. Οι ευθύνες τόσο της κοινωνίας όσο και της πολιτείας είναι σοβαρές.
Σκεφτείτε ένα συνταγματικό δικαστήριο του οποίου η σύνθεση έχει διευρυνθεί με κυβερνητική απόφαση, ενώ η Πρόεδρος του έχει εκλεγεί κατά παράβαση του ιδίου του Συντάγματος της χώρας, και πάλι κατόπιν κυβερνητικής παρεμβάσεως. Ένα τέτοιο δικαστήριο, λοιπόν, όπως είναι το συνταγματικό δικαστήριο της Πολωνίας, έρχεται πλέον και αποφαίνεται, με την απόφαση της περασμένης Πέμπτης (7.10.2021), ότι τμήματα του δικαίου της ΕΕ δεν είναι σύμφωνα με το πολωνικό Σύνταγμα και ότι τα δικαστικά όργανα της ΕΕ, με τη νομολογία τους, δεν μπορούν να υπερβαίνουν ή να συγκρούονται με το Σύνταγμα της χώρας.
Η όλη περιπέτεια του κορωνοϊού δοκιμάζει τις κοινωνίες μας σε διάφορα επίπεδα. Μεταξύ άλλων, φαίνεται ότι δοκιμάζει την πίστη μας στην ορθολογική εξήγηση των φαινομένων. Δεν είναι όμως πρωτοφανές αυτό…
Στις 17.3.2021, με απόφαση του Πρωθυπουργού συστάθηκε Επιτροπή υπό την προεδρία του καθηγητή Αλ.-Λ. Σισιλιάνου, τ. προέδρου του ΕΔΔΑ, με σκοπό τη σύνταξη «Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+». Η Επιτροπή παρέδωσε στις 29.6.2021 μία Έκθεση με τα βασικά πορίσματά της. Μεταξύ άλλων, η Έκθεση ανοίγει τον δρόμο για τη θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου μεταξύ ομοφύλων, υπογραμμίζοντας ότι «καμία στρατηγική για την ισότητα ΛΟΑΤΚΙ+ δεν θα μπορούσε να μην θέτει το ζήτημα της ισότητας στον πολιτικό γάμο».
Σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο (Γερμανία, Ισραήλ κ.ά.) έχει ήδη γίνει αντιληπτό ότι η συνέχιση επιβολής περιορισμών σε βάρος των πλήρως εμβολιασμένων δεν δικαιολογείται πλέον, στον βαθμό που, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα, ο εμβολιασμός μειώνει δραστικά τη μεταδοτικότητα του κορωνοϊού.
Με την πρόσφατη δημόσια τοποθέτησή της στο ζήτημα της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου έθεσε μία σωστή αφετήρια βάση, με τρόπο κατανοητό και περιεκτικό: «Το Σύνταγμα κατά κανένα τρόπο δεν αναγνωρίζει δικαίωμα σε κάποιον να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του άλλου και την υγεία του. Άρα το όριο της ελευθερίας των επιλογών μας, είναι ο διπλανός μας. Είναι ο άλλος».
Η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ 622/2021 (Τμ. Α’) είναι ιδιαίτερα σημαντική και δικαίως συγκέντρωσε τα φώτα της δημοσιότητας:
Ένα μικρό κορίτσι έκανε το εμβόλιο MMRΙΙ (ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς) και δυστυχώς υπέστη εν συνεχεία πανεγκεφαλίτιδα, μία εξαιρετικά σπάνια (1:1.000.000) ανεπιθύμητη ενέργεια του εμβολίου αυτού. Το τραγικά άτυχο αυτό κορίτσι έζησε για κάποια χρόνια χωρίς επαφή με το περιβάλλον και μετά πέθανε. Η μητέρα της (μία φτωχή μετανάστρια) είχε ήδη ασκήσει αγωγή στα διοικητικά δικαστήρια, ζητώντας να επιδικαστεί στην κόρη της χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Στο Πρωτοδικείο δικαιώθηκε, όχι όμως στο Εφετείο.
Η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει: Μήπως μετά τον εμβολιασμό συγκεκριμένων ηλικιακών κατηγοριών και ευπαθών ομάδων θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων, όπως λ.χ. σε όσους απασχολούνται στον τουρισμό ή την εστίαση; Έπειτα, μήπως θα πρέπει να εξασφαλιστεί πλήρης ελευθερία κυκλοφορίας στους εμβολιασμένους; Είναι ανεκτή μία τέτοια ευνοϊκή μεταχείριση; Αν ναι, πώς θα γίνεται πρακτικά ο διαχωρισμός μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων;
Τον τελευταίο καιρό διεξάγεται ευρύς δημόσιος διάλογος για τον θεσμό της συνεπιμέλειας των τέκνων μετά τον χωρισμό των γονέων τους (κυρίως λόγω διαζυγίου, λύσης συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης). Αφορμή η πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης να μεταβάλει το ισχύον δίκαιο και να αναβαθμίσει την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας μετά τον χωρισμό των γονέων από απλή δυνατότητα του δικαστηρίου σε κανόνα προεπιλογής (default rule), που θα ισχύει αυτομάτως και θα έχει κατ’ αρχήν το προβάδισμα έναντι οιασδήποτε άλλης σχετικής διευθέτησης.
